Γράφει ο Δημήτρης Λύκουρας

Μπαίνοντας σήμερα στην επίσημη ιστοσελίδα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στίβου (World Athletics) για να ελέγξω ποιες αθλητικές εγκαταστάσεις διαθέτουν πιστοποίηση αγωνιστικού ταρτάν Class 1 ή Class 2, ήρθα αντιμέτωπος με μια δυσάρεστη και αποκαρδιωτική διαπίστωση, κανένα από τα μεγάλα στάδια της Ελλάδας δεν περιλαμβάνεται στη λίστα!

Στη σχετική βάση δεδομένων εμφανίζονται μόλις δύο ελληνικά στάδια με ενεργή πιστοποίηση, και αυτά μόνο Class 2:

 

Το στάδιο των Σερρών, και το πρόσφατα ανακατασκευασμένο στάδιο της Κω.

Την ίδια στιγμή, και ενώ η Ελλάδα διαθέτει πληθώρα σταδίων με μεγάλη ιστορία και υποδομή, ούτε ένα δεν διαθέτει πιστοποίηση Class 1 ή 2, που αποτελεί την κορυφαία αναγνώριση για την καταλληλότητα διεξαγωγής αγώνων υψηλού επιπέδου ή την αναγνώριση επιδόσεων για ρεκόρ.

Αντιθέτως, η Κύπρος , ένα κράτος με σαφώς μικρότερη πληθυσμιακή και αθλητική βάση , διαθέτει τρία στάδια με πιστοποίηση Class 1, δηλαδή το 3% των συνολικά 96 σταδίων που πληρούν τις αυστηρές προδιαγραφές της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της επίδοσης, ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπερδύναμη στον στίβο, διαθέτουν επίσης μόλις τρία στάδια Class 1.

Η σύγκριση είναι αναπόφευκτη. Και το ερώτημα προκύπτει εύλογα:

Πώς φτάσαμε ως εδώ; Τι φταίει και τι πρέπει να αλλάξει;

Στη συνέχεια, θέλοντας να εμβαθύνω περισσότερο στο ζήτημα, προχώρησα σε μια μικρή ερευνητική προσέγγιση αναζητώντας πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά των ταρτάν που χρησιμοποιούνται διεθνώς στα πιστοποιημένα στάδια: τι τύπο τάπητα επιλέγουν, ποιας εταιρείας είναι, ποια είναι τα ενδεικτικά κόστη, αλλά και ποια τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε επιλογής.

Φυσικά, οφείλω να διευκρινίσω ότι δεν είμαι τεχνικός ή ειδικός στον τομέα των κατασκευών. Είμαι απλώς ένας ερασιτέχνης ερευνητής με αγάπη για τον στίβο, που επιθυμεί να ρίξει λίγο φως σε ένα θέμα ουσιαστικό για τις συνθήκες προπόνησης και αγώνων των αθλητών μας.

Τα στοιχεία που ακολουθούν βασίζονται σε διάφορες πηγές από διεθνείς βάσεις δεδομένων, φόρουμ ,ιστοσελίδες κατασκευαστικών εταιρειών και τεχνικά εγχειρίδια. Στόχος δεν είναι να δώσω απαντήσεις, αλλά να προκαλέσω έναν ουσιαστικό προβληματισμό για το πού βρισκόμαστε σήμερα και πώς θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε το αύριο.

Κατηγορίες Ταπήτων Στίβου:

Τα ταρτάν διακρίνονται κυρίως στις εξής βασικές κατηγορίες, ανάλογα με τη δομή και τη χρήση τους:

1) Sandwich system (ημι-χυτό)

Βάση προκάτ (προκατασκευασμένη ρολά ή στρώσεις)

Επάνω στρώση χυτή πολυουρεθάνη + κόκκοι PU/EPDM

Πιο οικονομική λύση

Πιο εύκολη τοποθέτηση

* Καλή ελαστικότητα, οικονομικό, ευέλικτο

* Χαμηλότερη αντοχή σε σκληρή χρήση

2) Full PUR system (ολόσωμο χυτό)

Ολόκληρη η επιφάνεια αποτελείται από χυτή πολυουρεθάνη

Πολύ υψηλή ποιότητα, ελαστικότητα και ανθεκτικότητα

Υψηλό κόστος, απαιτεί εξειδικευμένους τεχνίτες

* Άριστες επιδόσεις, μεγάλη διάρκεια ζωής

* Υψηλό κόστος, απαιτεί συντήρηση

3) Prefabricated system (προκατασκευασμένο)

Έτοιμα ρολά από καουτσούκ/EPDM που κολλούνται στο υπόστρωμα

Εγκατάσταση με κόλλες

Σταθερή ποιότητα και ελάχιστη συντήρηση

* Σταθερότητα, αντοχή, ελάχιστη φθορά

* Ακριβό αρχικά, δύσκολη επισκευή

Ενδεικτικό Κόστος για Στάδιο 6 & 8 Διαδρομών (μόνο η επίστρωση ταρτάν)

 

6 διαδρομές ~4.000 τ.μ. 45–170€

180.000 – 795.000€

8 διαδρομές ~6.000 τ.μ. 45–170€

270.000 – 1.200.000€

Εταιρείες

Mondo – Sportflex Super X / Mondotrack WS:

Παγκοσμίου επιπέδου, χρησιμοποιείται σε Ολυμπιακούς Αγώνες και Παγκόσμια Πρωταθλήματα. Απίστευτη ανθεκτικότητα, δυναμική επιστροφή ενέργειας, εξαιρετική πρόσφυση.

Ευπαθείς σε ΜΗ αθλητική χρήση (τρυπάνε/σημαδεύονται εύκολα).

Conica AG – Conipur M / MX+ / VMAX

Ποιότητα: Πολύ υψηλή. Ευέλικτη επιλογή για στάδια από εθνικά μέχρι διεθνή πρωταθλήματα. Το VMAX είναι το πιο προηγμένο. Μπορεί να δεχτεί επαναεπικάλυψη (re-topping) μετά από χρόνια

Polytan GmbH – Polytan M / Rekortan M

Ανθεκτικά, με έμφαση στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και απόδοση. Το Rekortan M99 είναι ένα από τα πιο προηγμένα μοντέλα. Εξαιρετική επιλογή για αγωνιστικούς χώρους και προπονητικά στάδια.

(Είναι ο τύπος ταρτάν που επένδυσε η Κύπρος)

Beynon Sports – BSS series

Ποιοτική επιλογή, συχνά χρησιμοποιείται σε αμερικανικά πανεπιστήμια και πρωταθλήματα NCAA.

Το BSS-2000 της Beynon Sports Surfaces (USA) είναι ένα από τα κορυφαία επαγγελματικά ταρτάν παγκοσμίως και συχνά επιλέγεται για στάδια υψηλών προδιαγραφών.Κατάλληλο για γρήγορες επιδόσεις και αγώνες sprint .Αντοχη από τις πιο υψηλές – αντέχει 10–15 χρόνια με σωστή συντήρηση

REGUPOL – Elite PUR / Champion AG

Πολύ καλή, ειδικά για training και αγωνιστικούς χώρους με έντονη χρήση, πιο οικονομικό.

Tongxin, JRace, Huadong

Από μέτρια ως ικανοποιητική, κατάλληλη κυρίως για σχολικά στάδια ή χαμηλότερης κλίμακας εγκαταστάσεις, οικονομικές λύσεις, αλλά με λιγότερη διάρκεια ζωής και αστάθεια στην ποιότητα

Τα τέσσερα κορυφαία παγκοσμίως

Beynon BSS-2000

Πλήρους χύτευσης (Full PUR)- πολλές εγκαταστάσεις έχουν ξεπεράσει τα 25 έτη με σωστή συντήρηση!

Mondo Sportflex Super X720 Προκατασκευασμένη επιφάνεια-Χρησιμοποιείται σε Ολυμπιακούς Αγώνες και Παγκόσμια Πρωταθλήματα

(10-15 έτη)

Conica CONIPUR MX+

Πλήρους χύτευσης (Full PUR) (~20 έτη)

Polytan M

Πλήρους χύτευσης (Full PUR) (20-30 έτη)

Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Διάρκεια Ζωής:

Μακροβιότητα: Τα συστήματα πλήρους χύτευσης (Full PUR) όπως τα Conica CONIPUR MX+ και Polytan M προσφέρουν τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, φτάνοντας έως και 30 έτη με σωστή συντήρηση.

Ανανεωσιμότητα: Οι επιφάνειες με δυνατότητα επαναεπικάλυψης (re-topping), όπως το Rekortan RT, επιτρέπουν την παράταση της ζωής της επιφάνειας χωρίς πλήρη αντικατάσταση.

Στην ελληνική πραγματικότητα τα περισσότερα δημοτικά στάδια βρίσκονται στη διαχείριση των δήμων, οι οποίοι συχνά δεν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία για έργα στίβου και προτεραιότητα δίνουν σχεδόν πάντα στο ποδόσφαιρο: πριν από δύο χρόνια είδαμε ακόμη και να ξηλώνουν τάπητες για να μεγαλώσουν τα ποδοσφαιρικά γήπεδα. Όταν μένουν «λίγα ψίχουλα» για τον στίβο, ξεκινάει του «Κουτρούλη ο γάμος» έργα με αμφιβόλου ποιότητας διαγωνισμούς, φτηνά υλικά και ελάχιστο προϋπολογισμό προσπαθούν να «ψευτο-ανακαινίσουν» την πίστα – αποτέλεσμα, έργα που παραδίδονται και μέσα σε 3–4 μήνες αρχίζουν τα μπαλώματα και οι ζημιές.

Ταυτόχρονα, πολλοί δήμοι χρησιμοποιούν τα δημοτικά στάδια για συναυλίες, πανηγύρια ή απλώς περπατούν με δωδεκάποντα τακούνια πάνω στο ταρτάν, χωρίς καμία φροντίδα ή προστασία, φθείροντας σε χρόνο μηδέν την επιφάνεια. Σ’ όλα αυτά προστίθεται η ελλιπής συντήρηση – είτε από έλλειμμα πόρων είτε από κακοδιαχείριση – που «τρώει» σημαντικά τη διάρκεια ζωής του τάπητα.

Με δεδομένο ότι οι ρυθμοί και οι δομές δεν αλλάζουν άμεσα ούτε αισιοδοξώ ότι θα αλλάξουν , κατά την άποψή μου η μόνη βιώσιμη λύση για τα ελληνικά δημοτικά στάδια είναι συστήματα Full PUR, που εγγυώνται ομοιογένεια και μεγάλη αντοχή, εκτός αν υπάρχει πραγματικά σωστή οργάνωση, τεχνικά στελεχωμένο σωματείο και τακτική συντήρηση ώστε να υποστηριχθεί ένα premium σύστημα τύπου Mondo, το οποίο ωστόσο απαιτεί πολύ αυστηρούς ελέγχους και κόπο συντήρησης. (πχ στις Σέρρες δεν γίνονται συναυλίες αν και το ζήτησαν πολλές φορές )

Νέο Νομικό Πλαίσιο στην Ελλάδα (2025)

Με Υπουργική Απόφαση του Γιάννη Βρούτση και σε συνεργασία με τον ΣΕΓΑΣ, όλα τα στάδια που φιλοξενούν επίσημους αγώνες υποχρεούνται να διαθέτουν πιστοποιημένους ταπήτες από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου (WA).

Πιστοποιήσεις:

Class 1: Απαιτείται για μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις

Κόστος: 18.500–20.000 €

Class 2: Απαιτείται για εθνικά και διεθνή μίτινγκ Κόστος: 6.000–7.000 €

 

Η πιστοποίηση αφορά:

Τον τάπητα

Την τοποθέτηση

Τον έλεγχο επιπέδων/γεωμετρίας στίβου

Χωρίς πιστοποίηση, δεν αναγνωρίζονται επιδόσεις και δεν επιτρέπεται διοργάνωση αγώνων.